Przedstawiciele małych i średnich firm optymistycznie oceniają perspektywy rozwoju w najbliższych miesiącach. Liczą przede wszystkim na wzrost zamówień i sprzedaży. To podstawowy wniosek z najnowszego pomiaru Bibby MSP Index.
Klimat niesprzyjający prowadzeniu działalności gospodarczej
Klimat ekonomiczny w Polsce w ostatnich miesiącach został przez większość badanych przedsiębiorców oceniony jako ogólnie niesprzyjający prowadzeniu działalności gospodarczej. Łącznie 61,1 proc. uznało, że końcówka poprzedniego roku i pierwszy kwartał roku bieżącego były niepomyślne, w tym aż 18,9 proc. oceniło, że klimat ekonomiczny był zdecydowanie niesprzyjający zarządzaniu firmą. Co pomagało, a co przeszkadzało prowadzić biznes? Spośród możliwych obszarów, które badani mogli wskazać jako największe ułatwienie, najczęściej wybierano poluzowanie polityki banków w udzielaniu wsparcia finansowego i w efekcie łatwiejszy dostęp do kredytów. To w ocenie 47,1 proc. ankietowanych przedsiębiorców zasadnicze usprawnienie w minionym półroczu. Wśród kluczowych barier wskazywano przede wszystkim wysoką konkurencję i wiążące się z tym niskie marże (77,1 proc.), niejasne przepisy (70,2 proc.) oraz zatory płatnicze. Za trzeci najważniejszy czynnik utrudniający prowadzenie biznesu uznano brak wypłacalności kontrahentów (63,3 proc.). Do czynników hamujących rozwój biznesu mali i średni przedsiębiorcy zaliczyli również zaporowe koszty pracy powodujące, że nie zatrudnia się więcej pracowników w firmie. Jest to czynnik istotny dla 59,6 proc. firm. Jedynie według co dziesiątego ankietowanego rząd aktywnie usuwa bariery (10,4 proc.). W to, że politycy podejmują przynajmniej ograniczone działania na rzecz usuwania tych barier, wierzy 24,9 proc.
Kondycja finansowa smali biznesu
Okazuje się, że aż 70 proc. smali biznesu miało w ostatnich sześciu miesiącach problemy z brakiem zapłaty za wykonaną usługę lub sprzedany towar. Oznacza to, że tylko co trzeci przedsiębiorca może mieć pewność, że otrzyma płatność za wykonane prace. Ponury obraz finansowej codzienności smali biznesu dopełnia informacja, że jedynie 17.3 proc. ankietowanych w ogóle nie doświadcza opóźnień w płatnościach. Pozostali (łącznie aż 81,4 proc.) do regulowania zobowiązań z poślizgiem przywykli W co piątej firmie zwłoka w regulowaniu należności wynosi do 60 dni (20 proc.), w 16 proc. firm nawet 90 i więcej dni. Najczęściej opóźnienie sięga miesiąca (25,3 proc.). Jak dużej części portfela należności dotyczą przelewy od klientów dokonywane po terminie? W przypadku 63,9 proc. firm to mniej więcej jedna piąta wszystkich należności (20 proc. i mniej). U pozostałych ankietowanych przedsiębiorców rozmiar opóźnionych płatności jest większy niż 20 proc. portfela. Dla 29 proc. badanych stanowi nawet 21 - 50 proc. wszystkich należnych płatności, a u 5 proc. sięga 51 - 80 proc. W jaki sposób firmy radzą sobie z problemem przeterminowanych płatności? Przekazują trudną do uzyskania należność do windykacji (32 proc.), korzystają z faktoringu (8,9 proc.), wpisują ociągającą się wpłatno-ściach firmę do baz dłużników (7,6 proc.). Niewiele małych i średnich firm wierzy w skuteczność sądu. Po takie rozstrzygnięcie sięga 6,4 proc. Najpopularniejszą postawą pozostaje jednak cierpliwe czekanie i nieprzekazywanie opóźnionych płatności do żadnej zewnętrznej instytucji. To rozwiązanie stosuje 42,9 proc. ankietowanego smali biznesu, kredytując w ten sposób kontrahenta, często w obawie przed jego definitywną utratą (taki powód podaje 12,4 proc. ankietowanych). Małe firmy coraz bardziej przekonują się do faktoringu. Traktują tę usługę jako metodę na zapewnienie sobie bieżącej płynności (dla 90 proc.). Poza tym zależy im na obsłudze należności (40 proc.). Niektórym przedsiębiorstwom po prostu łatwiej było uzyskać faktoring niż kredyt (z powodu odmowy otrzymania kredytu - 2,5 proc. wskazań).
Prognozy na kolejne miesiące
Przedsiębiorcy proszeni o przewidzenie kierunku zmian na najbliższe sześć miesięcy wykazują więcej wiary w pozytywne zmiany we własnej firmie niż w krajowej gospodarce. O zmianach na lepsze w kraju jest przekonanych łącznie 32 proc. badanych, z czego tylko 2 proc. jest tego zdecydowanie pewnych, oceniając, że klimat ekonomiczny w kraju będzie sprzyjał prowadzeniu działalności gospodarczej. Poprawy kondycji ekonomicznej swojej firmy spodziewa się w tym samym czasie niemal 40 proc. przedsiębiorców. O prognozowanym wzroście sprzedaży w nadchodzących sześciu miesiącach informuje aż 47,6 proc. badanych. Zewnętrzne finansowanie pozostanie w nadchodzących miesiącach na wysokim poziomie. Ponad połowa smali biznesu prognozuje, że korzystanie z zewnętrznych źródeł zostanie utrzymane na dotychczasowym poziomie, a kolejnych 15,8 proc. ocenia, że do jesieni jeszcze wzrośnie. Płynność finansowa pozostanie bez zmian (48,7 proc. wskazań) lub się poprawi (31,1 proc.). Pogorszenia spodziewa się tylko co dziesiąty badany. Wydatki na inwestycje spadną w co piątej małej i średniej firmie (19,8 proc.). W 42,2 proc. firm skala wydatków będzie na takim samym poziomie jak dotychczas, natomiast 27,1 proc. planuje, że wydatki te będą wyższe. Smali biznes nie planuje dużych zmian w obszarze zatrudnienia. W co drugiej badanej firmie zatrudnienie ma się utrzymać na dotychczasowym poziomie, a w co trzeciej firmie pracowników ma przybyć (30,9 proc.). -opr.bź
Ważniejsze wnioski z badania
Bibby MSP Index w pierwszym kwartale 2011 r. osiągnął wartość 60,2 pkt. Wskazuje to, że trend rozwoju małych i średnich firm w kolejnych sześciu miesiącach będzie pozytywny. Istotnym czynnikiem kształtującym oczekiwane zwyżki jest spodziewana progresja sprzedaży i założenie, że zostanie utrzymana stabilna płynność finansowa; ma w tym pomóc przede wszystkim łagodniejsza polityka banków.
Jak wynika z badania, smali biznes utrzymuje płynność finansową, wspierając się instrumentami zewnętrznymi (zob. jakie elementy wchodzą w finansowanie zewnętrzne). Na systematyczne i terminowe spływanie płatności od kontrahentów może liczyć tylko 17 proc. badanych firm. Do regulowania należności z opóźnieniem przyzwyczaiło się 81,4 proc. małych i średnich przedsiębiorstw. Równocześnie w ostatnich sześciu miesiącach aż 70 proc. przedsiębiorców czekało na otrzymanie od klienta przelewu za wykonaną pracę, ale się takiej operacji nie doczekało. Dość powszechną postawą w small biznesie jest oczekiwanie na płatność i nieprzekazywanie wymagalnej faktury do windykacji czy innej instytucji wspierającej w takich sytuacjach. Metodę czekania stosuje 42,9 proc. małych i średnich firm w Polsce.
Leasing vs faktoring
Przy planowaniu inwestycji i do obsługi bieżących płatności przedsiębiorcy wykorzystują nie tylko wypracowane zyski, leasing czy faktoring (zob. dla kogo leasing dla kogo faktoring). Blisko jedna czwarta badanych przedsiębiorców likwiduje również prywatne lokaty lub pożycza gotówkę od rodziny, by sfinansować firmowe potrzeby. Mimo wielu zmian wprowadzanych przez obecny rząd bariery wciąż przeważają nad pozytywnymi decyzjami i ułatwieniami, z których mógłby korzystać mały biznes. Szybszy rozwój smali biznesu hamują m.in. zaporowe koszty pracy utrudniające wzrost zatrudnienia (59,6 proc.), niejasne przepisy (70,2 proc.) oraz zatory płatnicze (63,3 proc.).
Prognoza kierunku zmian na najbliższe pół roku jest pozytywna. Większość przedsiębiorców liczy na lepszą sprzedaż, poprawę płynności oraz generalnie poprawę sytuacji ekonomicznej swojej firmy. Przedsiębiorcy nie oceniają jednak równie optymistycznie kondycji ekonomicznej kraju.
Co to jest Bibby MSP Index
Bibby MSP Index jest wzorowany na sprawdzonym i bardzo cenionym przez światowych inwestorów indeksie określanym jako Indeks Managerów ds. Zakupów tzw. PMI. Konstrukcję indeksu oparto na założeniu, że o kondycji każdego przedsiębiorstwa, a w szczególności firm małych i średnich, stanowi kilka obszarów, do których należy zaliczyć: sprzedaż (zamówienia), inwestycje, zatrudnienie, płynność finansową oraz poziom zadłużenia firmy. Indeks dostarcza informacji o najbardziej prawdopodobnym kierunku zmian w małych i średnich firmach, które stanowią aż 98 proc. wszystkich aktywnie działających przedsiębiorstw w Polsce. Przyjmowane przez Bibby MSP Index wartości znajdują się w przedziale od O do 100 pkt. Wyniki powyżej 50 pkt to zapowiedź poprawy kondycji firm. Wynik mniejszy niż 50 pkt to prognoza kryzysu wynikającego z pogarszającej się kondycji firm.
Zobacz również nasze pozostałe teksty: