Nieterminowe płatności to zmora przedsiębiorców. Nie dość, że nie otrzymaliśmy płatności za dostarczony towar czy usługę, to od niezapłaconej faktury musimy uiścić podatki. Prawo zobowiązuje bowiem do odprowadzenia należnego podatku VAT i podatku dochodowego od dokonanej sprzedaży, nawet wtedy, gdy kontrahent spóźnia się z płatnością. Sprawdź, co zrobić w takiej sytuacji? Jak odzyskać podatki od niezapłaconej faktury? Kiedy możesz skorzystać z tzw. ulgi na złe długi?
Co to jest ulga na złe długi?
Ulga na złe długi polega na możliwości korekty podatku należnego (lub naliczonego w przypadku wierzyciela) w podatku od towarów i usług oraz przychodu w podatku dochodowym w przypadku braku zapłaty za fakturę. Pozwala odzyskać uiszczony uprzednio podatek VAT oraz podatek dochodowy z niezapłaconej faktury.
Generalnie procedurę odzyskiwania podatków można rozpocząć w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Aby do tego doszło, musi minąć 90 dni od terminu zapłaty określonego na fakturze lub umowie. Korekta podatku może przy tym wystąpić na całości wierzytelności lub jej części, która nie została uregulowana.
Jak odzyskać VAT?
Aby odzyskać wpłacone fiskusowi pieniądze z tytułu podatku VAT, należy spełnić określone warunki. Zostały one zmodyfikowane pakietem SLIM VAT 2, który wszedł w życie 1 października 2021 roku. Nowe zasady są znacznie korzystniejsze dla wierzycieli. Odnoszą się do długów, których okres 90 dni od daty zapłaty na fakturze wypada po 1 października 2021 roku.
Z ulgi na złe długi możemy skorzystać, gdy dłużnik jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT w dniu poprzedzającym dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której znajduje się korekta z tytułu ulgi. Utrzymany został warunek, że wierzyciel, w celu skorzystania z ulgi, musi być podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.
W stosunku do poprzednich przepisów, przedsiębiorca nie musi już jednak weryfikować sytuacji ekonomicznej kontrahenta. Ulga należy się również wtedy, gdy firma dłużnika przechodzi restrukturyzację, ogłasza upadłość czy jest likwidowana. Wydłużono też o rok (do 3 lat) czas, w którym można wystąpić o ulgę. Czas ten liczymy od końca roku, w którym nieopłacona faktura została wystawiona. Nie ma obowiązku informowania dłużnika o fakcie skorzystania z tej ulgi.
Odzyskiwanie VAT a wierzytelności
Kolejna zmiana dotyczy wierzytelności, z którymi zalegają osoby niebędące płatnikiem VAT. Dotychczas ulga ich nie obejmowała. Teraz, by skorzystać z ulgi na złe długi w przypadku dostawy/usługi na rzecz osoby fizycznej, należy spełnić jeden z trzech warunków:
-
wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego;
-
wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym;
-
dłużnik ogłosił upadłość konsumencką.
Każda z tych sytuacji uprawnia przedsiębiorcę do wystąpienia o ulgę na złe długi. Ma na to, tak samo jak w przypadku płatników VAT, 3 lata od wystawienia faktury.
Jeśli spełniasz wszystkie wskazane ustawą warunki, możesz dokonać pomniejszenia należnego podatku o wartość wynikającą z nieopłaconej przez kontrahenta faktury. Korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu ulgi na złe długi trzeba dokonać w deklaracji VAT za okres, w którym upłynął 90. dzień od dnia terminu płatności faktury lub umowy. Niezbędnym krokiem jest także poinformowanie naczelnika urzędu skarbowego o wykonanej korekcie poprzez wypełnienie załącznika VAT-ZD do składanego JPK_V7.
Ulga na złe długi a podatek dochodowy
Nowością od 1 stycznia 2020 roku jest możliwość skorygowania także podatku dochodowego – PIT lub CIT. Wystawiona faktura, nieważne, czy uregulowana, czy nie, zwiększa nasz przychód, a zatem także zobowiązania wobec fiskusa. Jeśli jednak nie otrzymamy płatności przez 90 dni, możemy skorygować należny podatek dochodowy analogicznie, jak to robimy z podatkiem VAT. Wierzyciel, który nie otrzymał należności lub jej części ma prawo:
Uprawnienie do zmniejszenia podstawy obliczenia podatku albo zwiększenia straty przysługuje przedsiębiorcy, który wcześniej zaliczył wartość niezapłaconej faktury do przychodów należnych.
Kiedy dokonać zmniejszenia podstawy opodatkowania?
Zwiększenie poniesionej straty i zmniejszenie podstawy opodatkowania o wartość niezapłaconej wierzytelności dokonuje się w zeznaniu rocznym. Chodzi o rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności, a ta nie została uregulowana lub zbyta. Ulgę można też stosować w rozliczeniach miesięcznych, zwiększając albo zmniejszając dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki.
Jeżeli wartość zmniejszenia podstawy obliczenia podatku jest wyższa od tej podstawy, zmniejszenia o nieodliczoną wartość można dokonać w okresie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia. Zmniejszenia podstawy opodatkowania w kolejnych latach dokonuje się pod warunkiem, że wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta.
Co z ulgą na złe długi po uregulowaniu należności?
Często się zdarza, że już po skorzystaniu z ulgi na złe długi wierzytelność, której dotyczyła korekta, zostanie uregulowana lub zbyta. Co w tej sytuacji? Wierzyciel ma wtedy obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i ponownego wykazania VAT należnego od objętej ulgą transakcji.
Zwiększenia podstawy opodatkowania i zmniejszenia straty dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta. W przypadku zaliczek na podatek, wierzyciel zobowiązany jest do korekty już od miesiąca, w którym zobowiązanie zostało uregulowane. Zwiększenia podatku należnego (VAT) o podatek związany z uregulowaną fakturą dokonuje się z kolei w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym sprzedawca otrzymał zaległą kwotę lub jej część.
Jeżeli dług zostanie spłacony jedynie w części, należy przeprowadzić te wszystkie operacje proporcjonalnie do odzyskanej kwoty.
Niezapłacona faktura a faktoring
Problem nieterminowego opłacania faktur jest powszechny. Skorzystanie w tym wypadku z ulgi na złe długi przyniesie pewną rekompensatę, ale wymaga dopełnienia szeregu formalności. Oczywiście warto to zrobić, ale najlepszym sposobem byłoby uniknięcie problemu nieopłacanych faktur. Jednym ze sposobów na zabezpieczenie się przed taką sytuacją jest faktoring, oferowany przez Bibby Financial Services.
Jeśli skorzystasz z faktoringu pełnego (bez regresu), całe ryzyko związane z niewypłacalnością kontrahenta przeniesiesz na firmę faktoringową. Co więcej, unikniesz też dodatkowych kosztów związanych z windykowaniem wielomiesięcznych zadłużeń, co zapewne ma miejsce w przypadku faktur nieopłaconych od 90 dni po terminie. Faktoring, dzięki niemal natychmiastowemu dostępowi do gotówki zamrożonej w fakturach, poprawi przy tym płynność finansową Twojej firmy i umożliwi sprawniejsze regulowanie bieżących wydatków. Firma faktoringowa pomoże Ci też w dokładnym sprawdzeniu potencjalnych, nowych kontrahentów, co pozwoli zminimalizować ryzyko ich niewypłacalności.