Polski eksport odbija, ale ostrożność nadal jest konieczna. Jak chronić się przed ryzykiem na zagranicznych rynkach?

Eksport z Polski w 2025 roku stopniowo się poprawia – w pierwszych siedmiu miesiącach wzrósł o 1,8 proc. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku i osiągnął wartość 209,4 mld euro. Widać oznaki stabilizacji, między innymi odbicie w handlu z Niemcami oraz rosnącą sprzedaż do Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Jednak za tymi pozytywnymi sygnałami kryją się także wyzwania: wojny handlowe, rosnący deficyt wobec Chin, trudna sytuacja w branży motoryzacyjnej i coraz większa rola reeksportu. To sprawia, że polscy przedsiębiorcy powinni łączyć otwartość na nowe możliwości z ostrożnym podejściem do zarządzania ryzykiem.

Globalne tło – stabilizacja z domieszką niepewności

- Światowa gospodarka wciąż zmaga się z turbulencjami – napięcia handlowe między USA i Chinami, zmiany regulacyjne w Unii Europejskiej czy skutki wojen i sankcji wpływają na przepływy towarowe. Polska, jako kraj silnie powiązany z rynkiem unijnym, odczuwa te wahania szczególnie mocno. Dla eksporterów poszukujących nowych rynków nadal ważne jest zabezpieczanie się przed niewypłacalnością odbiorców – wyjaśnia Dominik Łada, dyrektor ds. finansowania w Bibby Financial Services. Niemcy pozostają naszym najważniejszym partnerem handlowym, odpowiadając za blisko 27 proc. polskiego eksportu, ale ich udział w ogólnej strukturze sprzedaży zagranicznej stopniowo maleje. Równocześnie coraz większego znaczenia nabierają rynki rozwinięte poza Europą, przede wszystkim Stany Zjednoczone i Wielka Brytania.

Najnowsze dane – powolne, ale konsekwentne odbicie

Według danych GUS, od stycznia do lipca 2025 roku eksport wyniósł 209,4 mld euro, podczas gdy import sięgnął 212,8 mld euro. Bilans handlowy pozostaje ujemny i zamknął się deficytem na poziomie 3,4 mld euro. W wymianie z Niemcami odnotowano eksport na kwotę 56,4 mld euro, co oznacza wzrost o 1,3 proc. rok do roku. Do krajów strefy euro sprzedano towary o wartości 66,3 mld euro, co przełożyło się na przyrost o 1,9 proc. Szczególnie pozytywnie wyróżniały się wyniki z Hiszpanią i Słowacją, gdzie dynamika wzrostu wyniosła odpowiednio 3,6 i 5,1 proc., podczas gdy sprzedaż do Włoch spadła o 2,8 proc. Poza Unią Europejską rosły kontakty ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią, gdzie polski eksport zwiększył się o 2,6 proc. Warto zwrócić uwagę na Ukrainę, do której wysłano towary wartości 7,4 mld euro, co było o 5,4 proc. więcej niż rok wcześniej, mimo ogólnego spadku eksportu do całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Źródło: GUS

Branże w ofensywie i te pod presją

Struktura towarowa eksportu pokazuje zarówno mocne strony polskiej gospodarki, jak i jej słabości. Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy wciąż pozostają fundamentem sprzedaży zagranicznej, odpowiadając za ponad jedną trzecią wartości eksportu. Coraz większe znaczenie ma sektor rolno-spożywczy, którego wartość sięgnęła 27,2 mld euro, a w złotych sprzedaż wzrosła o 7,6 proc. rok do roku. Hitem pozostają drób i przetwory mleczne, które zdobywają coraz więcej rynków w Europie i poza nią. Dynamiczny wzrost notują również farmaceutyki i produkty immunologiczne, co wiąże się z globalnym popytem na zaawansowane wyroby medyczne. Jednocześnie trudności przeżywa branża motoryzacyjna – eksport samochodów osobowych spadł o 15 proc., a słabe wyniki notują także producenci elektroniki użytkowej, sprzętu RTV czy mebli.

Szanse na horyzoncie, ale też poważne ryzyka

W perspektywie najbliższych miesięcy widać zarówno szanse, jak i zagrożenia dla polskich firm. Po stronie pozytywnych sygnałów można wskazać:

• stopniową stabilizację gospodarki niemieckiej, 
• wzrost sprzedaży do USA i Wielkiej Brytanii,
• czy rosnącą rolę Ukrainy. 

Jednocześnie na horyzoncie widać poważne ryzyka:

• rosnący deficyt w handlu z Chinami (import z tego kraju zwiększył się o 15,9% i sięgnął już 31,7 mld euro),
• coraz większy udział reeksportu i efektów magazynowania w wynikach eksportowych,
• niepewność związaną z geopolityką i wojną celną między największymi gospodarkami świata.

Dlaczego eksporterzy muszą zachować czujność?

Eksport rośnie, ale nie jest to jeszcze trwały trend. Sytuacja przypomina raczej „ostrożne odbicie”, które może się umocnić, jeśli utrzyma się wzrost gospodarczy w Europie i poprawi koniunktura globalna. Kluczowe w tej sytuacji dla firm stają się następujące działania: 

• dywersyfikacja kontrahentów, 
• monitorowanie ryzyk regulacyjnych i walutowych
• oraz zabezpieczenie płynności. 

Firmy powinny jednak pamiętać, że dynamiczne wejście na nowe rynki wiąże się z ryzykiem opóźnionych płatności czy niewypłacalności kontrahentów. – Dynamiczny rozwój na nowych rynkach to szansa, ale i ryzyko. Faktoring pozwala nie tylko poprawić płynność, ale także sprawdzić wiarygodność nowych partnerów i ograniczyć ryzyko nieudanych transakcji – podkreśla Dominik Łada z Bibby Financial Services.

Faktoring jako tarcza dla eksporterów

W niepewnym otoczeniu międzynarodowym przedsiębiorcy coraz częściej sięgają po faktoring – zarówno eksportowy, jak i pełny. To narzędzia, które zapewniają dostęp do środków zamrożonych w fakturach i przejmują ryzyko braku płatności ze strony kontrahentów. – W niepewnym otoczeniu międzynarodowym faktoring pełny działa jak zabezpieczenie – przejmuje ryzyko braku płatności i pozwala przedsiębiorcom skoncentrować się na ekspansji zamiast na windykacji – dodaje Dominik Łada. Takie rozwiązania zyskują coraz większe w sektorach narażonych na długie terminy płatności i wysokie ryzyko, jak transport, budownictwo czy handel międzynarodowy.

Ostrożny optymizm

Eksport z Polski w 2025 roku rośnie powoli, ale konsekwentnie. Najbliższe miesiące będą testem trwałości tego odbicia i odporności rodzimych firm na globalne turbulencje. Sukces odniosą ci eksporterzy, którzy połączą odwagę w poszukiwaniu nowych rynków z ostrożnością w zarządzaniu ryzykiem. Wsparcie w tym procesie oferują narzędzia finansowe, takie jak faktoring eksportowy i pełny, które mogą stać się skuteczną tarczą ochronną w czasie międzynarodowej ekspansji.